Wyłącznik różnicowoprądowy

Wymiana bezpiecznika różnicowego jest stosunkowa prostą i szybka operacją pod warunkiem, że poprzedni aparat był zamontowany prawidłowo. Zdarza się bowiem, że rozdzielnica została wykonana z błędami i trzeba przy okazji wymiany, dokonać stosownych poprawek. Najczęstsze poprawki to montaż tulejek zaciskowych, szyn grzebieniowych oraz dodatkowych listw zaciskowych. Jeżeli wymiana nie wymaga przeróbek to wraz z pomiarami trwa pół godziny. Czasami problemem okazuje się brak kompatybilności konstrukcyjnej pomiędzy starym i nowym urządzeniem co powoduje konieczność wykonania nowych mostków łączących aparaturę.

Montaż dodatkowego zabezpieczenia różnicowego to już trochę bardziej pracochłonne zadanie. Przede wszystkim należy znaleźć wolne miejsce w rozdzielnicy na taki aparat wraz z dodatkową szyna neutralną. Czasami jest to niemożliwe i trzeba dokonać większych zmian w rozdzielnicy lub zamontować rozdzielnicę dodatkową, dedykowaną dla modyfikowanego obwodu. Jeżeli w rozdzielnicy jest wolne miejsce to montaż dodatkowego RCD trwa około godziny.

W instalacji, w której przewody nie posiadają żyły ochronnej (PE, żołto-zielonej), nie można zamontować bezpiecznika różnicowego bez wymiany przewodu. Jest to operacja pracochłonna ale konieczna. Tutaj czas realizacji jest zależny od sposobu ułożenia nowych przewodów. Najszybsze realizacje przeprowadza się montując na tynku listwy lub rurki elektroinstalacyjne. Aby zamontować bezpiecznik RCD dla jednego obwodu w instalacji bez żył PE, nie trzeba wymieniać wszystkich przewodów, a jedynie te, na którym będzie zamontowany RCD.

786 210 287

Wyłącznik różnicowoprądowy inaczej RCD to aparat elektryczny, który reaguje na upływ prądu poza obwód główny chronionej instalacji. Montuje się go na wszystkich przewodach czynnych chronionego obwodu, czyli na przewodach, na których podczas normalnej pracy może pojawić się napięcie. RCD odłącza chroniony obwód elektryczny w sytuacji, kiedy różnica prądów wpływających i wypływających, będzie zbliżona lub większa do prądu wyzwolenia wyłącznika danego aparatu.

Wyłączniki RCD znacząco podnoszą bezpieczeństwo przy eksploatacji instalacji elektrycznych. Chronią ludzi przed porażeniem oraz mienie przed pożarem. Mają zastosowanie głównie w instalacjach prądu przemiennego.

Ustrojem pomiarowym w RCD jest przekładnik Ferrantiego. Jest to ferromagnetyczny pierścień, przez który przenizane są przewody torów prądowych. Na ferrytowym pierścieniu nawinięty jest drut tworzący toroidalną cewkę. Prąd płynący obwodem chronionym, przepływa przez przewody, które przechodzą przez pierścień. W czasie prawidłowej pracy obwodu, wektorowy sumaryczny prąd czynnych przewodach bliski jest zeru. Ale w sytuacji kiedy nastąpi przebicie to część prądu przepłynie np: przewodem ochronnym PE lub bezpośrednio do ziemi. Powyższe spowoduje, że wektorowy sumaryczny prąd płynący przez przekładnik wzrośnie powyżej zera. Co zaskutkuje indukowaniem napięcia w obwodzie wtórnym przekładnika i przepływem prądu przez obwód wyzwalacza różnicoprądowego i zadziałaniem wyłącznika RCD.

Niektóre typy RCD wyposażone są w układ elektroniczny zasilany napięciem sieciowym bezpośrednio z chronionego obwodu. W takim typie RCD energia wymagana do wyzwolenie wyłącznika nie pochodzi z uzwojenia wtórnego przekładnika Ferrantiego. Układ elektroniczny posiada element półprzewodnikowy, który wzmacnia sygnał przekładnika dzięki zasilania sieciowemu. W takim rozwiązaniu istnieje możliwość, że mimo wystąpienia prądu upływowego aparat nie zadziała ponieważ równocześnie wystąpi znaczny spadek napięcia w chronionym obwodzie. RCD tego typu może mieć zdecydowanie mniejsze rozmiary obudowy oraz zwiększoną funkcjonalność.

RCD składa się z kilku podstawowych elementów. Są to zestyki torów prądowych, mechanizm przełączania, przekładnik Ferrantiego, obwod testowy i wyzwalacz różnicowoprądowy.

Zestyki usytyowane są na górze i dole aparatu, ilość styków jest zależna od ilości torów prądowych. W instalacji jednofazowej mamy dwa tory prądowe, a w instalacji trójfazowej cztery tory prądowe. Przekładnik Ferrantiego to ferromagnetyczny pierścień, przez który przechodzą przewody łączące górne i dolne styki torów prądowych. Na pierścieniu nawinięty jest kolejny przewód tworzący toroidalną cewkę. Zakończenia tej cewki podłączone są do elementu wyzwalającego wyłącznik. Obwód testowy jest obwodem, który łączy dwa tory prądowe. Na obwodzie testowym zamontowany jest przycisk TEST i rezystor o dużej rezystnacji. Aparaty RCD mają znormalizowane gabaryty obódów i są przystosowane do montażu na szynach DIN.

Na rynku obecne są również RCD, które posiadają wewnątrz wyzwalacze zwarciowo-przeciążeniowe, wzmaniacze i układy mikroprocesorowe.

Pierwsze urządzenia do ochrony przed upływem do uziemienia działały przy prądach 10A (10 000mA), były wykorzystywane między innymi w górnictwie. W latach 1940-tych stosowano pierwsze RCD w instalacjach niskonapięciowych, posiadały czułość 100-250mA, a ich stosowanie było ukierunkowane na wykrywanie awarii izolacji i straty energii wynikające z kradzieży energii elektrycznej, natomiast w latach 50-tych czułość została zwiększona do 30mA i otwarły się możliwości do zastosowania RCD jako ochrony przed śmiertelnymi porażeniami. W 1957 zastosowano obwód z opóźnieniem, co najmniej 10ms. Opóźnienie to pozwalało wyeliminować samoczynne zadziałania RCD w czasie burzy. Obecnie RCD typów G i S wykorzystują tę zasadę. W latach 60-tych udało się zwiększyć czułość RCD. Różnicówki stały się popularne i powrzechne, a końcu i obowiązkowe w niektórych typach instalacji elektrycznych. Sposoby stosowania RCD na świecie różnią się, w zakresie przepisów, montażu, parametrów, metod realizacji pomiaru i zadziałania.

• RCD - Residual-Current Device
• RCCB - residual-curent circuit breaker
• GFCI - ground fault circuit interrupter
• RCBO - residual-current circuit breaker with overcurrent
• RCM - residual-current monitoring
• ELCB - earth leakage circuit breaker

• Podział ze względu na prąd zadziałania:
  • wysokoczułe HS (high sensitivity); I_Δn ≤ 30mA; bezpośredni kontakt, ochrona życia
  • średnioczułe MS (medium sensitivity); 30mA < I_Δn ≤ 500mA; ochrona przeciwpożarowa
  • niskoczułe LS (low sensitivity); I_Δn > 500mA; zastosowania specjalistyczne
• Podział ze względu na rodzaje wykrywanych prądów upływowych:
  • AC - wyłączniki wykrywające wyłącznie prądy różnicowe o przebiegu sinusoidalnym i częstotliwości sieciowej
  • A - wykrywają prądy o przebiegu jak AC i prądy pulsujące ze skłądową stałą 6mA
  • F - wykrywają prądy upływu jak A i prądy tętniące o składowych stałych 10mA oraz częstotliwości mieszane do 1kHz
  • B - wykrywają prądy o przebiegach jak F oraz prądy stałe wygładzone
  • B+ - wykrywają prądy upływu jak B i o wyższych częstotliwościach
• Podział ze względu na wbudowane zabezpieczenie nadprądowe:
  • RCCB (Residual-Current Circuit Breaker); wyłącznik różnicowoprądowy bez wbudowanego zabezpieczenia nadmiarowoprądowego
  • RCBO (Residual-current operated Circuit Breaker with Overcurrent protection); wyłącznik różnicowoprądowy z wbudowanym zabezpieczeniem nadmiarowoprądowym
• Podział ze względu na zależność od napięcia zasilającego:
  • RCD niezależne od napięcia - aparaty tego typu wykorzystują do pracy tylko i wyłącznie prąd różnicowy uzyskany z przekładnika prądowego, a jedynie obwód TEST jest zasilany bezpośrednio z napięciem obwou chronionego
  • RCD zależne od napięcia - aparat ten wykorzystuje do pracy napięcie obwodu chronionego, które służy do wzmocnienia prądu uzyskanego z przekładnika prądowego
  • RCD zależne od zasilania pomocniczego - jest aparatem specjalistycznym, nie przeznaczonym do instalacji domowej
• Podział ze względu na czas zadziałania:
  • bezwłoczne - aparaty, które nie posiadają gwarantowanego czasu podtrzymania
  • krótkozwłoczne - oznaczone jako G; gwarantują co najmniej 10ms zwłokę w zadziałaniu
  • selektywne (zwłoczne) - oznaczone jako S; gwarantują co najmniej 40ms czasu bezczynności

W domowych instalacjach najczęściej stosuje się zabezpieczenia różnicowe o prądzie zadziałania 30mA typu AC i prądzie znamionowym 25A. Jest to typ najpopularniejszy, natomiast nie znaczy to, że można go zamontować wszędzie.

W układach sieci TT powinno stosować co najmniej dwa szeregowo podłączone RCD. Aby wyeliminować sytuację załączania obu aparatów równocześnie, stosuje się wyłączniki selektywne. W większych instalacjach innych układów sieci również stosuje się szeregowo zainstalowane aparaty, przy czym te znajdującej się wcześniej od odbiorników, mogą pełnić jedynie funkcję ochrony przeciwpożarowej lub kontroli stanu izolacji i takie będą miały prąd zadziałania wynoszący np. 150mA (czyli pięciokrotnie większy niż ten który ma być użyty do ochrony przeciporażeniowej). Dla trwałości wyłącznika jest nie przekraczanie prądu znamionowego. Jes to to tyle istotne, że typowy RCD nie posiada wyzwalacza dla prądu przeciążeniowego, a jego styki są zaprojektowane do prądu zanmionowego.

• Dom, mieszkanie - RCD typ A
• Falownik, przemiennik częstotliwości jednofazowy - RCD typ F
• Falownik, przemiennik częstotliwości trójfazowy - RCD typ B
• Instalacje fotowoltaiczne - RCD typ B

Zasilacze impulsowe i przetwornice, są dobrodziejstwem naszych czasów, które pozwalają wyeliminować duże, drogie i ciężkie zasilacze. Natomiast stwarzają one równocześnie zagrożenia przed którymi RCD typu AC może sobie nie poradzić. Dlatego współczesne obwody lepiej chronić aparatami typu A.

MCB (ang. Miniature Circuit Breaker) to wyłącznik instalacyjny, potocznie: ds, eska. Natomiast RCD (ang. Residual Current Device) to wyłącznik różnicowoprądowy, potocznie: różnicówka.

Według PN-HD 60364-4-41:2009, która znajduje w załączniku do rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 8 kwietnia 2019 (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1065) można użyć RCD jako ochrony przed dotykiem pośrednim. Stanowi to rozwiązanie w przypadku zbyt wysokiej impedancji pętli zwarcia danego obwodu w stosunku do jego zabezpieczenia nadprądowego. Jednocześnie w takim obwodzie nie można zrezygnować z wyłącznika nadmiaroprądowego, jednak nie będzie on pełnił funkcji ochrony przed dotykiem pośrednim ze zwględu na zbyt długi czas zadziałania, ale będzie on pełnił funkcję zabezpieczenia przed przetężeniami obwodów odbiorczych instalacji oraz urządzeń elektrycznych.

Zdolności załączania i wyłączania przez MCB są większe od RCD. MCB wytzyma większy prąd zwarciowy. Również wytrzymałość mechaniczna jest większa po stronie MCB. RCD innego typu niż RCBO nie posiada zabezpieczeń zwarciowych i nadprądowych. RCD i MCB służą ochronie zdrowia i mienia ale są to odmienne urządzenia, które wzajemnie uzupełniają swoją funckjonalność. Nie można ich stosować zamiennie. W zależności od typu instalacji, użycie RCD może być wymagane lub zabronione.

Najpopularniejszy typ zabezpieczenia różnicowoprądowego, czyli AC 30mA, musi zadziałać i rozłączyć obwód w czasie do 0,3s dla I=Δn. Dla prądu różnicowego dwukrotnie większego 0,15s, a dla pięciokrotnotności znamionowego prądu różnicowego 0,04s.

Zabezpieczenie selektywne powinno przy pięciokrotności nominalnego prądu różnicowego wyłączyć się w czasie nie krószym niż 50ms i nie dłuższym niż 150mS. Natomiast dla typu G czas przetrzymania, również dla I=5Δn powinien wynosić co najmniej 10ms, a czas wyłączenia, maksymalnie 40ms.

Wyłączniki różnicowoprądowe stosuje się w układach sieci TN-C-S, TN-S i TT oraz IT. Nie stosuje się ich w układach sieci TN-C. Układ TN-C to taki w którym nie ma oddzielnych przewodów: ochronnego (PE, żółto-zielony) i neutralnego (N, niebieski). W układzie TN-C występuje przewód PEN pełniący funkcję przewodu ochronnego i neutralnego. PEN jest aktualnie koloru żółto-zielonego z niebieskimi oznaczeniami na końcu, można również spotkać PEN koloru niebieskiego z żółto-zielonymi oznaczeniami na końcu. RCD nie stosuje się na przewodach PEN ponieważ przewodów ochronnych nie można rozłączać, trzeba zachować ich ciągłość.

Bezpieczniki różnicowe są obowiązakowe w nowo powstających instalacjach w/w układów sieci. RCD musi znajdować się na obwodach gniazd wtyczkowych do 20A, oraz urządzeń ruchomych na zewnątrz do 32A. Obowiązkowe stało się również instalowanie RCD we wszystkich obwodach oświetleniowych z wyjątkiem oświetlenia awaryjnego.

Zabezpieczenie różnicowo-prądowe należy szczególnie stosować w pomieszczeniach wilgotnych (łazienki, baseny). RCD są wymagane na placach budowy.

Zabezpieczenie różnicowe powinno zadziałać w przypadku pojawienia się różnicowego prądu upływu. Taka sytuacja wystąpi, kiedy pogorszymy stan izolacji przewodu lub urządzenia np. z powodu wysokiej wilgotności, zalania. Izolacja może zostać uszkodzona również mechanicznie (np. przewiercenie przewodu) i termicznie (np. przeciążenie silnika, przegrzanie oprawki żarówki żarowej). Innymi sytuacjami, w których bezpiecznik różnicowoprądowy będzie się wyłączał będą zwarcia (między N i PE, oraz N i N różnych wyłączników).

Nowe urządzenia elektryczne posiadają dopuszczalny prąd upływu wynoszący 0,5mA. Takie urządzenie jest w pełni sprawne. Wraz z czasem ilość urządzeń elektrycznych w instalacji może się powiększać. Niekoniecznie ten wzrost będzie wiązać się z modernizacją instalacji elektrycznej. Dlatego jeżeli duża liczba odbiorników wykorzystuje to samo zabezpieczenie RCD to jego nominalny prąd różnicowy wynoszący 30mA, może zostac przekroczony przez odpowiednio dużą liczbę sprawnych urządzeń. Stanie się tak ponieważ prądy urządzeń się zsumują.

Przetwornice napięcia, falowniki, przekształtniki częstotliwości. Urządzenia te często w warunkach prawidłowej pracy mogą generować prądy różnicowe, wyzwalając zabezpieczenia różnicowo-prądowe. Do takich przypadków dochodzi zwłaszcza jeśli obwody są wyposażone w RCD o nominalnym prądzie różnicowym 10mA. Aby wyeliminować niepożadane zadziałania, instaluje się RCD o prądzie nawet 100mA. Czas reakcji zabezpieczenia również jest tutaj istotny. Uruchomienie urządzeń o dużej pojemności elektrycznej bez wyzwalania RCD realizuje się użyciem typów G i S, czyli zwłocznych i selektywnych. Powyższe odnosi się do niezamierzonego zadziałania. Natomiast jeśli chodzi o ochronę takich obwodów, to charakterystyka napięć może być na tyle zniekształcona, że zabezpieczenie typu AC i A nie wykryje zagrożeń. W takich obwodach stosuje się typ F dla falowników jednofazowych, oraz B dla trójfazowych. Tematyka zabezpieczeń RCD w obwodach z falownikami była sprawą odległą dla gospodarstwa domowego. Pompy ciepła i instalacje PV zmieniły to diametralnie. W przypadku wybijania różnicówki wskazane może okazać siępogotowie elektryczne, które będzie wstanie określić prąd upływowy poszczególnych obwodów i urządzeń.

Przepływ prądu przez ciało ma różny wpływ na stan organizmu ze względu na jego natężenie, tor przepływu i jego częstotliwość. Przepływający prąd jest ograniczony impedancją ciała, na którą składa się impedancja skóry i rezystancja narządów wewnętrznych. Przepływ prądu o natężeniu 10-30mA powoduje problemy z oddychaniem, skurcze mięśni. Prąd powyżej 30mA może spowodować migotanie komór serca i może być śmiertelny jeśli przepływ prądu nie zostanie szybko odcięty. Prąd powyżej 500mA jest śmiertelny nawet w krótkim czasie, jednocześnie prąd o takim natężeniu jest zwykle efektem napięcia wyższego niż 400V (ludzkie ciało nie jest najlepszym przewodnikiem). RCD o prądzie różnicowym poniżej 30mA często wyzwalane są prądami upływowymi, które nie stanowią zagrożenia, powodując jedynie uciążliwość w eksploatacji.

Na rynku dostępne są aparaty, które łączą w sobie funkcje RCD i MCB (pot. es). Aparat taki posiada człon różnicowoprądowy, zwarciowy i przeciążeniowy. Są one zdecydowanie droższe niż dwa osobne aparaty. W przypadku większej ilości miejsca w rozdzielnicy i mniejszego budżetu, lepszym rozwiązaniem będzie zastosowanie osobnych aparatów. W sytuacji, kiedy w rodzielnicy dochodzi do modernizacji i potrzeby zamontowania RCD, a nie ma wystarczającej ilości miejsca, to zintegrowany MCB z RCD jest najsensowniejszym rozwiązaniem.

Producenci RCD zalecają sprawdzanie działania różnicówki relatywnie często w stosunku do prawnie wymaganych oględzin i pomiarów instalacji elektrycznych, które dla dużej części obiektów wynoszą 5 lat. Okresy zalecanego sprawdzania zadziałania obwodu TEST wyzwalającego wyłącznik różnicowoprądowy wynoszą: miesiąc, pół roku, rok. Istotne jest zapoznanie się z notą katalogową konkretnego modelu RCD.

Przycisk TEST w RCD zależnych od napięcia zasilającego jest obwodem, który łączy jeden z torów prądowych z dolnych zestyków aparatu z innym torem prądowym z górnych zestyków, obwód pomija przedkładnik Ferrantiego. W obwodzie TEST znajduje się rezystor 10kΩ (dla typowego RCD typ AC z I_Δn = 30mA), który ogranicza prąd płynący w obwodzie testowym. Dla rezystora 10kΩ i napięcia 230V spodziewany prąd w obwodzie wyniesie 23mA. Jako że, prąd zadziałania wyłączników różnicowoprądowych dla takiego aparatu powinien wynosić od 50% do 100% I_Δn to zadziałanie wyłącznika po naciśnięciu przycisku TEST wskazuje na prawidłowy stan RCD. Przed naciśniecięm przysiku TEST należy wyłączyć odbiorniki chronionego obwodu. Uruchomienie przycisku TEST na RCD bez wyłączenia urządzeń w chronionym obwodzie spowoduje szybsze zużycie się RCD lub jego uszkodzenie. Testowany RCD w czasie testu nie może być odłączony od zasilania. Brak napięcia lub jego znaczny spadek w chronionym obwodzie nie pozwoli na wyzwolenie wyłącznika różnicowoprądowego przyciskiem TEST.

Wyłącznik różnicowoprądowy nie jest urządzeniem, które ma za zadanie ochronę na wypadek przepięcia. Do ochorny przed przepięciami stosuje sie inne aparaty. RCD pełni funkcje przeciwporażeniową, zadziała w przypadku przebicia izolacji, przebicia do obudowy, może wykryć zwarcie pomiędzy przewodem ochronnym, a neutralnym (o ile obwodem płynie wystarczający prąd). Upalone zero to sytuacja, w której przewód neutralny ulega przerwaniu, a do urządzeń jednofazowych czyli zasilanych 230V dochodzi napięcie międzyfazowe czyli 400V powodując często uszkodzenie tych urządzeń. Do eliminacji do tego typu zagrożeń służą inne aparaty niż RCD. Aparatry te kontrolują napięcie i symetrię faz.

Jeżeli w instalacji TN-C-S przewód neutralny ulegnie awarii za rozdziałem przewodu PEN na przewody PE i N to istnieje szansa na zadziałanie wyłącznika różnicowoprądowego ponieważ przerwa w obwodzie N jest nieskończenie dużą rezystancją i może ona zwiększyć ilość prądu płynącego przewodem ochronnym, czyli z pominięciem RCD. To normalne, że w sprawnej instalacji występują minimalne prądy upływu sięgające czasem kilku miliamper. Część tych prądów płynie normalnie przewodem neutralnym. Pogorszenie parametrów przewodu neutralnego może objawić się zwiększonym prądem płynącym obwodem ochronnym i wyzwalniem RCD.

Obwody instalacji elektrycznej mogą być trójfazowe lub jednofazowe. Jednofazowe to takie gdzie mamy dwa przerwody czynne tj. przewód fazowy i neutralny tzw. "zero". Skuteczne napięcie w takim obwodzie wynosi 230V. Obwód trójfazowy to taki gdzie mamy cztery przewody czynne, tj. trzy przewody fazowe i neutralny. Napięcie w przewodach fazowych w obwodzie trójfazowym jest przesunięte względem siebie. Powoduje to, że między przewodami fazowymi występuje napięcie skuteczne 400V. RCD 4-polowy ma cztery tory prądowe na cztery przewody czynne, natomiast RCD 2-polowy ma dwa tory prądowe na dwa przewody czynne. Nie można zatem z całą pewnością stosować różnicówki jednofazowej do obwodów trójfazowych. Ale czy zatem można stosować wyłącznik różnicowoprądowy 4-polowy do obwodów jednofazowych? Jest to częstym tematem dyskusji i sporów. Aparatura elektryczna jest droga. Cena RCD czteropolowego jest niższa niż trzech aparatów dwupolowych. O ile zajęte miejsce w rozdzielnicy w przypadku trzech aparatów jednofazowych zwiększy się o 2 moduły to ilośc potrzebnych oddzielnych listw zaciskowych N zwiększy się do trzech, co niekoniecznie będzie uwzględnione w fabrycznym rozwiązaniu danej rozdzielnicy. Koszty, miejsce, dodatkowe elementy, ilość połączeń powodują, że instalatorzy z reguły montują jeden wyłącznik różnicowoprądowy trójfazowy, czyli 4-polowy, na całą instalację mieszkania lub domu. Jest to nieprawidłowe ze względu na duże prądy występujące podczas zadziałania takiego RCD (przepływa przez niego prąd z całego obiektu), oraz z powodu, że w momencie jego zadziałania tracimy jednocześnie zasilanie wszystkich urządzeń. Może dojść do sytuacji, kiedy to po zmroku nagle wystąpi gdzieś przebicie, wyłączając równocześnie światło igniazdka elektryczne. Ustalenie przyczyny awarii może być kłopotliwe, poczynając od poszukiwań latarki, kończąc na oczekiwaniu na pomoc elektryka. W przypadku zastosowania kilku urządzeń RCD, przebicie w instalacji rozłączy jedynie jeden obwód, pozwalając na dalsze używanie sprawnej części instalacji.

Można montować wyłącznik różnicowoprądowy 4-polowy do obwodów jednofazowych. Ale, nie jest to zalecane. Obwody elektryczne powinny mieć odrębne zabezpieczenia, aby w przypadku awarii pojedynczego urządzenia nie powodować braku prądu w całym lokalu. Jednocześnie stosowanie w obwodach jednofazowych wyłączników różnicowoprądowych dwupolowych zmniejsza (ale nie eliminuje) zagrożenia pod względem możliwości wystąpienia awarii w formie pływającego zera. RCD nie jest urządzeniem wykrywającym zanik faz lub chroniącym przed przepięciami.

Instalacja, w której obwód chroniony jest przez co najmniej dwa aparaty RCD zmniejsza ryzyko nieodłączenia uszkodzonego obwodu. Kaskadowe układy są wymagane w sieciach typu TT. Stosowane tam selektywne wyłączniki nadrzędne zapewniają zwłokę eliminującą zadziałanie obu aparatów równocześnie.

RCBO lub GFCI to zintegrowany aparat, który posiada wbudowany w jednej obudowie wyłącznik różnicoprądowy RCD i wyłącznik nadprądowy MCB. Urządzenie takie znane jest w USA i Kanadzie jako GFCI breaker, natomiast w Europie i Australii używany jest akronim RCBO. Jest to funckjonalnie jedno i to samo urządzenie, które posiada różne nazwy. Jednak różnice mogą być znaczne jeśli weźmiemy pod uwagę jak odmienne są instalacje elektryczne w różnych krajach, normy, kształty aparatów, miejsca i metody ich montażu.

Rozpiętość cenowa pośród wyłączników różnicowoprądowych dostępnych na rynku ze względu na producenta i ich typ jest bardzo duża. Między typem AC a typem A cena może różnić się dwukrotnie. Jeszcze większe różnice cenowe zaobserwujemy w przypadku RCD o większych prądach upływu lub selektywnych. Warto dopasować różnicówkę do realnych potrzeb i kupić produkt producenta, który jest na rynku od dłuższego czasu. Niektóre RCD są sprowdzane do Polski pod egzotycznymi markami i znikają po kilku latach, a nawet czasem kilku miesiącach, by zrobić miejsce kolejnym. Oczywiście zdarzają się sytuacje, że produkty nowych producentów są wysokiej jakości, a ich niska cena jest spowodowana chęcią wejścia na rynek. Jednak częściej po prostu są to produkty niższej jakości, bardziej awaryjne, nienastawione na budowanie marki.

Istotniejszą sprawą od tego, którego producenta wybrać, może być źródło u którego się zaopatrzymy. Najwięksi producenci aparatury elektrycznej cały czas borykają się z problemami podróbek. Pewnym źródłem aparatury pod względem eliminacji podróbek są większe hurtownie elektryczne oraz wielkopowierzchniowe sklepy budowlane. Hurtownie mają zwykle zdecydowanie atrakcyjniejsze ceny i lepsze wsparcie. Najlepiej wybrać hurtownię, która funkcjonuje od dłuższego czasu i ma siedzibę, w której możemy się skonsultować i ewentualnie reklamować zakupiony towar. Sklepy internetowe, które nie mają długiej historii i sprzedają markowe produkty po bardzo niskich cenach mogą być źródłem podróbek, oczywiście nie jest to reguła. Istnieje kompromis pomiędzy wygodą e-zakupów i gwarancją jakości i dostawy oryginalnych produktów w formie fizycznych hurtowni elektrycznych posiadających swoje sklepy internetowe.

Na portalach aukcyjnych zdarzają się sytuacje, że używane różnicówki sa sprzedawane jako nowe. Tutaj nie ma reguły. Ten produkt może nie różnić się niczym od tego z półki sklepowej lub może różnić się od niego znacznie. Zdarzają się sytuacje, w których aparatura jest pozyskiwana z terenów popowodziowych lub szaf, które leżały na zewnatrz, będąc narażonymi na działanie warunków atmosferycznych. W takich wypadkach aparaty mogą być niesprawne i niebezpieczne.

Zwróć uwagę na kompatybilnośc z resztą aparatury. Mimo, że aparatury są wykonane według norm i ich większość wymiarów jest znormalizowana to aparaty elektryczne poszczególnych producentów posiadają różnice, które moga np. utrudnić montaż systemowych szyn kołkowych i widełkowych. Pewność połączeń aparatów może nie być optymalna, a czas montażu będzie wydłużony. Dlatego przed wyborem producenta różnicówki warto zweryfikować co znajduje się w naszej rozdzielnicy, z jakim osprzętem będzie ona współpracować. Czasami w nowo instalowanych rozdzielnicach, niższa cena RCD nie okaże się tak atrakcyjna, kiedy połączymy ją z ceną wyłączników nadprądowych tego samego producenta. Czasem wybrany wyłącznik różnicowoprądowy nie będzie obsługiwać styków pomocniczych, które już posiadamy tym samym skomplikuje nam projekt.

Sugeruję wybór znanych marek, o dobrej opinii np.: HAGER, LEGRAND, EATON, SCHNEIDER ELECTRIC, ETI, GENERAL ELECTRIC. Kompletowanie aparatury od jak najmniejszej grupy producentów celem uniknięcia problemów kompatybilności. Zakupy w fizycznych hurtowniach (lub online jeśli posiadają one sklepy internetowe). Zakupy poprzedzone konsultacją ze specjalistą, który ma wgląd w aktualny asortyment producentów i będzie mógł doradzić aktualnie najlepsze rozwiązanie pod względem ekonomicznym i funckjonalnym. Jeżeli już pokusimy się na używany sprzęt to trzeba go przetestować za pomocą specjalistycznej aparatury. W kwestii podróbek to niektórzy producenci aparatury elektrycznej udostępniają system identyfikacji, który pozwala zweryfikować oryginalność produktów online. Na koniec należy pamiętać, że nawet najlepsza czy najdroższa aparatura może nie mieć znaczenia jeśli zostanie nieprawidłowo zainstalowana. Niechlujność w pracach montażowych powoduje najwięcej problemów z eksploatacją.

RCD może ulec awarii. Jeżeli jest często poddawane działaniu prądom udarowym, które występują podczas zwarć, to jego styki pogarszają swoje właściwości. Styki RCD zaczną się z czasem grzać. Co może skutkować poluzowaniem przewodu w zacisku lub rozlutowaniem płytki styku z wewnętrznym przewodem (który przechodzi przez ferrytowy pierścień). Uszkodzeniu może ulec również cewka, sprawiając, że RCD nie zadziała pomimo prądu różnicowego. RCD posiada sprężynę, która może pęknąć w starszych aparatach, które były narażone na wilgoć. Aby sprawdzić stan styków RCD można użyć miernika małych rezystancji, impedancji pętli zwarcia (jeśli RCD jest podłączony do instalacji). Do pomiaru czasu zadziałania konieczny będzie dedykowany miernik, w którym możmy ustalić prąd upływu oraz jego charakterystykę.

Wyłączniki RCD są traktowane jako rozłączniki izolacyjne i wyzwalane pod obciążeniem w przypadku konieczności odcięcia zasilania obciążonych obwodów. Jest to błąd. RCD są wyposażone w komory gaszeniowe ale nie są to rozłączniki izolacyjne.

W bezpiecznikach różnicowoprądowych może dojść do nasycenie rdzenia. Co skutkuje brakiem reakcji na prąd upływowy. Dlatego istotne jest okresowe sprawdzanie takich aparatów. Jest to o tyle łatwe, że każdy z nich posiada zintegrowany układ testujący, wyzwalany łatwo dostępnym przyciskiem.